Ինչ են պայմանավորվել ՇՀԿ երկրներն Աստանայում
Միջազգային![Ինչ են պայմանավորվել ՇՀԿ երկրներն Աստանայում](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/5c55ab1c5c4adf55d2e91ffc7362533e.jpg&w=780)
Նախագահ Վլադիմիր Պուտինը և Շանհայի համագործակցության կազմակերպության անդամ երկրների այլ ղեկավարներ Աստանայում կայացած հանդիպման արդյունքներով ամփոփիչ հռչակագիր են ստորագրել։
Փաստաթղթի համաձայն, ՇՀԿ երկրները.
Ընդունել է «Հանուն արդար խաղաղության, ներդաշնակության և զարգացման համաշխարհային միասնության մասին» նախաձեռնությունը, որը սահմանում է կազմակերպության մտադրությունը՝ պայմաններ ստեղծել անվտանգության և միջազգային կարգի ամրապնդման համար, ինչպես նաև հրավիրել է աշխարհին միանալ դրան.
ընդգծել են, որ իրենք չեն մասնակցում երկրների ներքին գործերին միջամտելուն ուղղված և միջազգային իրավունքին հակասող որոշումների կայացմանը.
նշել են, որ միջոցներ են ձեռնարկում իրենց տարածքում կանխելու ցանկացած գործունեություն, որը հակասում է պետական ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության սկզբունքներին.
հայտնել են իրենց մտադրությունը՝ ավելացնելու ՇՀԿ-ի ներուժը և միջազգային ազդեցությունը՝ որպես բազմաբևեռ աշխարհի առանցքային ասոցիացիաներից մեկը.
հայտարարել են իրենց պատրաստակամությունը՝ միջոցներ ձեռնարկելու ահաբեկչության և ծայրահեղականության համար նպաստավոր պայմանները վերացնելու և համատեղ ջանքերը մեծացնելու՝ կանխելու արմատական գաղափարախոսությունների, ցանկացած կրոնական անհանդուրժողականության և այլատյացության, ագրեսիվ ազգայնականության, էթնիկ և ռասայական խտրականության տարածումը.
կոչ են արել, որպես ՄԱԿ-ի համապարփակ բարեփոխում, ապահովել զարգացող երկրների ներկայացվածությունը.
դեմ են հանդես եկել պրոտեկցիոնիստական գործողություններին, միակողմանի պատժամիջոցներին և առևտրային սահմանափակումներին, որոնք խաթարում են բազմակողմ առևտրային համակարգը.
խորը մտահոգություն են հայտնել պաղեստինա-իսրայելական հակամարտության վատթարացման կապակցությամբ և խստորեն դատապարտեց այն գործողությունները, որոնք հանգեցրին բազմաթիվ քաղաքացիական զոհերի և Գազայի հատվածում աղետալի հումանիտար իրավիճակի.
ուշադրություն են հրավիրել այն փաստի վրա, որ որոշ երկրների կողմից հակահրթիռային պաշտպանության համաշխարհային համակարգի միակողմանի ստեղծումը բացասաբար է անդրադառնում միջազգային անվտանգության վրա.
հանդես եկան տիեզերական տարածքը միջուկային զենքից զերծ պահելու օգտին և ընդգծեցւն միջազգային իրավաբանորեն պարտադիր փաստաթուղթ կնքելու անհրաժեշտությունը, որը կարող է երաշխավորել արտաքին տիեզերքում սպառազինությունների մրցավազքի կանխումը.
իրենց պատրաստակամությունն են հայտնել աջակցելու Աֆղանստանում խաղաղության և զարգացման ապահովմանն ուղղված միջազգային ջանքերին.
գիտակցել են Իրանի միջուկային ծրագրի վերաբերյալ գործողությունների ծրագրի իրականացման կարևորությունը.
կողմ են արտահայտվել միջուկային զենքի չտարածման մասին պայմանագրի դրույթների խստիվ պահպանմանը.
կոչ են արել համատեղ աշխատել՝ կանխելու արհեստական ինտելեկտի օգտագործման և կիրառման ռիսկերը՝ անընդհատ բարելավելու համար նման տեխնոլոգիաների անվտանգությունը, հուսալիությունը և արդարությունը.
որոշել են ստեղծել ՇՀԿ անդամ երկրների հատուկ աշխատանքային խումբ կլիմայի փոփոխության հարցերով.
2025 թվականը հայտարարել են Կայուն զարգացման տարի։
Բացի այդ, գագաթնաժողովի մասնակիցները ստորագրել են ավելի քան 20 փաստաթուղթ, այդ թվում՝ ՇՀԿ-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը մինչև 2035 թվականը, ահաբեկչության և անջատողականության դեմ պայքարի համագործակցության ծրագիր և ՇՀԿ շրջանակներում համագործակցության ճանապարհային քարտեզ:
Վերջին գագաթնաժողովում Բելառուսը պաշտոնապես միացավ ՇՀԿ-ին։ Այժմ ասոցիացիան ներառում է 10 երկիր՝ Ռուսաստանը, Բելառուսը, Հնդկաստանը, Իրանը, Ղազախստանը, Չինաստանը, Ղրղզստանը, Տաջիկստանը, Պակիստանը և Ուզբեկստանը։