Մոսկվայի ամենածանր մեսիջն Արեւմուտքին

­Հա­յաս­տա­նի շուրջ ներ­կա­յումս ստեղծ­ված ի­րո­ղութ­յուն­նե­րը, թե­րեւս, կա­րող են նաեւ կտրուկ փոխ­վել (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=287453&l=am): Ն­կա­տի ու­նենք մեծ տա­րա­ծաշր­ջա­նի ներ­կա ի­րա­վի­ճա­կը, ո­րը պայթ­յու­նավ­տան­գ է, եւ թե ինչ կլի­նի պայթ­յու­նի դեպ­քում, դժվար է են­թադ­րել:
­Խոս­քը Իս­րա­յե­լի եւ Հեզ­բոլ­լա­հի խիստ հա­վա­նա­կան դար­ձած պա­տե­րազ­մի մա­սին է, ո­րի բռնկման դեպ­քում ողջ տա­րա­ծաշր­ջա­նով մեկ պայթ­յու­նից հա­զիվ թե հա­ջող­վի խու­սա­փել: Իսկ այդ դեպ­քում բո­լոր հնա­րա­վոր տար­բե­րակ­նե­րը դառ­նում են միան­գա­մայն հա­վա­նա­կան:

Այս­պի­սով, կլի­նի՞ այդ պա­տե­րազ­մը: Ակն­հայ­տո­րեն, ա­րեւմտ­յան ուլտ­րա­լի­բե­րալ հատ­վա­ծը, հրա­պա­րա­կավ խո­սե­լով խա­ղա­ղութ­յան անհ­րա­ժեշ­տութ­յան մա­սին, «տա­կից» հրահ­րում է Նե­թան­յա­հու­ին՝ անց­նել հար­ձակ­ման: Նույ­նիսկ՝ հա­վա­նա­կան ժամ­կետ­նե­րից են սկսել խո­սել, ո­րը պա­տե­րազմ հրահ­րե­լու ա­մե­նա­գոր­ծուն մե­խա­նիզ­մնե­րից է: Օ­րի­նակ, Bild-ը պնդում է՝ հու­լի­սի երկ­րորդ կե­սին Իս­րա­յե­լը կա­րող է հար­ձակ­վել: Ին­չից ել­նե­լով. ոչ մի հիմ­նա­վո­րում: Պար­զա­պես ա­մեն կող­մից նույն բանն է՝ «կա­րող է հար­ձակ­վել», ո­րը են­թադ­րում է հա­կա­ռակ կող­մի ռեակ­ցիան, ու կա­մաց-կա­մաց պա­տե­րազ­մի հա­վա­նա­կա­նութ­յու­նը դառ­նում է ռեալ:

Ընդ ո­րում, մեծ հար­ցա­կան կա, թե ի­րա­կա­նում ԱՄՆ-ն ցան­կա­նո՞ւմ է նման պա­տե­րազմ, ո­րը կա­րող է Բայ­դե­նի վար­կա­նի­շին հասց­ված ա­մե­նա­խո­շոր եւ ա­մե­նավճ­ռա­կան հար­վա­ծը դառ­նալ: Հաշ­վի առ­նե­լով, որ ե­թե սկսվի պա­տե­րազմ, ա­պա ԱՄՆ-ին հա­զիվ թե հա­ջող­վի դրան ներգ­րա­վե­լուց զերծ մնալ: Ա­ռա­վել եւս, որ Ի­րանն ար­դեն պաշ­տո­նա­պես հաս­տա­տել է՝ Հեզ­բոլ­լա­հի դեմ պա­տե­րազ­մի դեպ­քում ի­րա­նա­կան բո­լոր ու­ժե­րը չեն հա­պա­ղի մի­ջամ­տել:

­Թե­րեւս, պա­տա­հա­կան չէր, որ օ­րերս Իս­րա­յե­լի եւ Հեզ­բոլ­լա­հի խիստ հա­վա­նա­կան դար­ձած պա­տե­րազ­մի թե­մա­յին է անդ­րա­դար­ձել ոուս փի­լի­սո­փա Ա­լեք­սանդր Դու­գին` ա­սե­լով. «Մեր­ձա­վոր Ար­եւել­քում հա­կա­մար­տութ­յու­նը սրվում է: Իս­րա­յե­լը գտնվում է Լի­բա­նա­նի հետ ու­ղիղ բախ­ման շե­մին։ Ե­կել է ժա­մա­նա­կը, որ Ռու­սաս­տա­նը սկսի ռազ­մա­վա­րա­կան զենք, նե­րառ­յալ մար­տա­վա­րա­կան մի­ջու­կա­յին զենք մա­տա­կա­րա­րել Հեզ­բոլ­լա­հին եւ հու­սիթ­նե­րին: Ագ­րե­սիվ իս­րա­յել­ցի­ներն ու գլո­բա­լիզ­մի գոր­ծա­կալ­ներն ու­նեն այս տե­սա­կի զեն­քեր, մինչ­դեռ նրանց հա­կա­ռա­կորդ­ներն ու բազ­մաբ­եւեռ աշ­խար­հի կողմ­նա­կից­նե­րը չու­նեն: Սա ան­հա­վա­սա­րակշ­ռութ­յուն է ստեղ­ծում: Անհ­րա­ժեշտ է գոր­ծել մին­չեւ Թ­րամ­փի հնա­րա­վոր մի­ջոց­նե­րը: Կու­բան, Նի­կա­րա­գո­ւան, Վե­նե­սո­ւե­լան եւ Վիետ­նա­մը պետք է դառ­նան մի­ջու­կա­յին տե­րութ­յուն­ներ: Ի­րանը`ի­հար­կե: Ա­վե­լի մեծ ու­շադ­րութ­յուն պետք է դարձ­նել նաեւ Մեք­սի­կա­յին, որ­տեղ խոս­տում­նա­լից նա­խա­գահ Կ­լաու­դիա Շեյն­բաու­մը վա­րում է արդ­յու­նա­վետ հա­կագ­լո­բա­լի­զա­ցիոն քա­ղա­քա­կա­նութ­յուն։ Ն­րանք խախ­տել են մեր բո­լոր կար­միր գծե­րը։ Մենք պետք է վճռա­կա­նո­րեն անց­նենք նրանց կար­միր գծե­րը։ Սա ող­ջա­միտ է»:

Ամ­բողջ հարցն այն է, թե Դու­գի­նը նման կտրուկ մտքեր է հնչեց­նում սե­փա­կան նա­խա­ձեռ­նութ­յա՞մբ, թե՞ սա ա­վե­լի նման է մաս­նա­վոր ան­ձի մի­ջո­ցով ուղղ­ված շատ ա­վե­լի խոր­քա­յին մե­սի­ջի: Բայց, ան­կախ նման հար­ցադր­ման պա­տաս­խա­նից, մեկ բան այս­տե­ղից են­թադ­րե­լի է: Ի­րա­կա­նում Մոսկ­վա­յի հա­մար ձե­ւա­վոր­վել է մի այն­պի­սի գլո­բալ ի­րա­վի­ճակ, ո­րի պա­րա­գա­յում Դու­գի­նի թվար­կած քայ­լե­րին դի­մե­լը դար­ձել է միան­գա­մայն հա­վա­նա­կան: Այ­սինքն, աս­վա­ծը կա­րե­լի է նաեւ ըն­կա­լել որ­պես մի վեր­ջին նա­խազ­գու­շա­ցում. Ռու­սաս­տանն ու­նի այս-այս կոնկ­րետ քայ­լե­րին գնա­լու մեծ մո­տի­վա­ցիա, շատ մոտ է այդ սահ­մա­նագ­ծին ու կանց­նի՞ այդ գի­ծը, ար­դեն կախ­ված է Ա­րեւ­մուտ­քի քայ­լե­րից: Սա ա­ռա­ջին հեր­թին միան­գա­մայն հաս­կա­նա­լի մե­սիջ կա­րող է լի­նել Իս­րա­յե­լի հա­մար, որն օ­րերս խո­սում էր իր մի­ջու­կա­յին զեն­քից՝ որ­պես «հա­մո­զիչ փաս­տարկ»: Իսկ ի՞նչ կա­նի Թել Ա­վի­վը, ե­թե հան­կարծ պարզ­վի, որ այդ «հա­մո­զիչ փաս­տար­կին» ար­դեն իսկ տի­րա­պե­տում են նաեւ Հեզ­բոլ­լա­հը եւ հու­սիթ­նե­րը, այ­սինքն, կա­րո­ղա­ցել են ի­րենց «տնայ­նա­գոր­ծա­կան ար­հես­տա­նոց­նե­րում» մի­ջու­կա­յին զենք ստա­նալ: Էլ չա­սած Ի­րա­նի մա­սին, ո­րը կա­րող է ոչ թե տակ­տի­կա­կան, այլ նաեւ ստրա­տե­գիա­կան մի­ջու­կա­յին զենք «ար­տադ­րել»:

­Սա մե­սիջ է նաեւ ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րին, ա­վե­լի ճիշտ՝ հի­շե­ցում Կա­րիբ­յան ճգնա­ժա­մի մա­սին. բա ին­չո՞ւ Կու­բան ու Վե­նե­սո­ւե­լան չպետք է ի­րենց պաշտ­պան­ված զգան, իսկ ի՞նչ կա­սեք Մեք­սի­կա­յի մա­սին: Իսկ փաս­տը, որ Բե­լա­ռուսն ար­դեն «մի­ջու­կա­յին հո­վա­նո­ցի» տակ է, պետք է որ ա­րեւմտ­յան հե­տա­խու­զութ­յուն­նե­րի հա­մար հա­մո­զիչ դարձ­նի, որ այդ «հո­վա­նո­ցից» կա­րող են շա­տերն էլ ու­նե­նալ, պետք չէ սրան-նրան մի գլուխ վա­խեց­նել:

Այն, որ ի­րա­կան հաս­ցեա­տե­րե­րը լավ էլ հաս­կա­ցել են այս մե­սի­ջի ի­րա­կան ի­մաս­տը, թե­րեւս պարզ է: Ե­թե սա էլ չըն­կա­լեն, դե այդ դեպ­քում Եր­րորդ աշ­խար­հա­մար­տը կդառ­նա ե­րաշ­խա­վոր­ված: Բայց այն նախ­նա­կան տպա­վո­րութ­յունն է, որ սկսել են ըն­կա­լել:

Այս թեմայով Մոսկվայի հիմնական խպատասխան հարվածը կուղղվի անձամբ Զելենսկուն Մոսկվայի հայկական թատրոնը փետրվարից մինչև մայիս ամիսը Մոսկվայում նշելու է Թումանյանի 155-ամյա հոբելյանը Ննջեցյալների հիշատակության Սուրբ Պատարագ Մոսկվայի հայկական եկեղեցում Լուրերը մի քիչ չափազանցված էին. ԶԻՏԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ «Ի վերջո, բումերանգի օրենքը գործում է». ԶԻՏԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ