Որն է այս փուլում Ալիեվի ծրագրած սցենարը

Ըստ «Հայատյացությունը Ադրբեջանի պետական գաղափարախոսության հիմքում» գիտական աշխատության հեղինակ, Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ ԳԱՌՆԻԿ ԴԱՎԹՅԱՆԻ` այսպես կոչված «Արեւմտյան Ադրբեջան» տերմինը Ադրբեջանի ամբողջ պետական ապարատում եւ քարոզչական դաշտում դրվել է դեռեւս 2020 թվականի պատերազմից հետո, չնայած` Ալիեւը դրանից առաջ էլ Հայաստանը ամբողջապես իրենց «պատմական տարածք» է համարել:

— Ադրբեջանի նպատակները շատ պարզ են, անգամ կույրը կարող է դա տեսնել: Խոսելով «Արեւմտյան Ադրբեջանի» մասին` Ալիեւը պատկերացնում է մի քանի սցենար. Հայաստանը պետք է բաժանված լինի 20 մարզերի: Իրենք ունեն դրա համար պաշտոնական կայք, որտեղ Հայաստանը բաժանված է մարզերի, որոնց մեջ մտնում է 40 վարչական շրջան: Այդ կայքում իրենք գրում են, թե ուզում են խաղաղ վերադարձ, բայց ունեն հստակ պահանջներ: Դրանցից մեկն այն է, թե քանի որ իրենք չունեն առհասարակ վստահություն ՀՀ իշխանության նկատմամբ, կպահանջեն, որ միջազգային որեւէ ներկայություն լինի, եւ որ այդ ներկայությունը պետք է լինի ադրբեջանական համայնքի սրտով: Եթե սա ավելի բաց ներկայացնեմ, նկատի ունեն` Թուրքիային կամ Իսրայելին, որովհետեւ վերջին հինգ տարում Ադրբեջանն այս երկու պետությունների հետ ունի սերտ հարաբերություններ: Ադրբեջանանական կողմը պահանջում է նաեւ, որ «Արեւմտյան Ադրբեջան» կոչվածում տեղակայված միջազգային ուժերն այնքան մնան` մինչեւ ադրբեջանական համայնքն իրեն զգա ապահով: Այսինքն, Ալիեւն ուզում է Արցախի հակամարտության նույն սցենարը պրոյեկտել Հայաստանի վրա` փոքր շրջանների համատեքստում: Այնպես որ, «Արեւմտյան Ադրբեջան» կոչեցյալի ամբողջ քարոզչությունը նպատակ ունի ամբողջ Հայաստանը կործանելու: Այս հարցում խաղաղության դարաշրջան, խաղաղության խաչմերուկ կամ խաղաղության պայմանագիր գաղափարները, որ անընդհատ տարբեր ձեւերով տրանսֆորմացիայի են ենթարկվում, հենց սա իրականացնելու նպատակ ունեն: Այսինքն, Հայաստանում ունենալ առնվազն 100 հազար ադրբեջանցի, թեեւ իրենք խոսում են մեկ միլիոնի մասին: Բայց այստեղ էլ մի հարցական կա` արդյո՞ք, այդ մարդիկ իրոք նրանք են, որոնք գնացել են այստեղից: Մտավախություն ունեմ, որ դրանց մի մասը կարող են լինել ահաբեկիչներ, եւ այդ ահաբեկիչները Հայաստանում 5-10 տարի հետո գործողություններ պետք է իրականացնեն կամ ամբողջ Հայաստանի ներքաղաքական կարգը պիտի փոխեն: Իսկ արդյո՞ք այդ մարդիկ իրականում կլինեն ադրբեջանցիներ, թե՞ թուրքեր: Սա ասում եմ, որովհետեւ թուրքական կողմն ավելի շատ հակված է Հայաստանը քաղաքական առումով գրավել: Ռազմականն անում է Ադրբեջանի ձեռքով, իսկ քաղաքական առումով ուզում է տեղում ամեն բան իր ձեռքը վերցնել:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ

Այս թեմայով Ալիևն ու Ֆիդանը քննարկել են հայ-թուրքական և Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունները «... անցանք կենացների, մնում է մի հատ կենաց ասեք». Սինանյան Ախր, ո՞նց լուռ մնացիր, երբ 5000 լույս տղերքի դրեցին հողի տակ, երբ Արցախը հանձնեցին. Լեւս Դավթյան «Արևմտյան Ադրբեջան» կոչվող ծրագիրը միջազգայնացվում է, նպատակ ունեն բնաջնջել հայկական հետքը Արևմտյան վերլուծաբանները գնահատել են Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի և Չինաստանի բանակների հզորությունը