ՔՊ-ի կրոնական հորիզոնները կրկնում են պատմությունը

Վեր­ջին շրջա­նում խիստ ակ­տի­վու­թյուն է գրան­ցում Հայ Ա­վե­տա­րան­չա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյու­նը (AMAA): Կա­րե­լի էր այս ակ­տի­վու­թյանն ան­հանգս­տու­թյամբ  չմո­տե­նալ, ե­թե չլի­նեին մի շարք հան­գա­մանք­ներ, ո­րոնց վեր­լու­ծու­թյու­նը խիստ մտա­հո­գիչ է, ո­րով­հե­տեւ այ­սօր իշ­խա­նու­թյան ղե­կին են նստած ան­ձեր, ո­րոնց քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը ձուլ­վում է օ­տար պե­տու­թյուն­նե­րի, մաս­նա­վո­րա­պես` թշնա­մի պե­տու­թյուն­նե­րի շա­հե­րի հետ, եւ ազ­գա­յին պե­տա­կան շահն ան­տես­վում է: Չկա մի օր, որ չու­նե­նանք ա­հա­զանգ ինք­նու­թյան կորս­տի ու ար­մա­տա­կան պե­տու­թյան քա­յ­քայ­ման մա­սին: Եվ այս­պես` վեր­ջին մի քա­նի տա­րի­նե­րին, երբ իշ­խա­նու­թյան է հայտն­վել ՔՊ կու­սակ­ցու­թյու­նը, տա­րօ­րի­նակ կե­պով զար­գա­նում ու շե­նա­նում է Հայ Ա­վե­տա­րան­չա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյու­նը (AMAA):

Ա­մեն օր տես­նում ենք, թե ինչ բարձր մա­կա­րդա­կով ըն­դու­նե­լու­թյան ու գո­վա­սան­քի են ար­ժա­նա­նում սույն ըն­կերակ­ցու­թյան տնօ­րեն­նե­րը: Վեր­ջին ձեռք­բե­րում­նե­րից էր 2022թ. հու­լի­սին նրանց նոր գլխա­մա­սա­յին գրա­սե­նյա­կի մաս­նա­շեն­քի բա­ցու­մը, ո­րը գտնվում է Բաղ­րա­մյան պո­ղո­տա­յում: Այդ մաս­նա­շեն­քը ե­ղել է նախ­կին ԱՄՆ դես­պա­նա­տու­նը, սա­կայն այ­սօր այն ծա­ռա­յում է Հայ Ա­վե­տա­րան­չա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյա­նը: Իսկ շեն­քի բաց­մանն իր մաս­նակ­ցու­թյունն է բե­րել  նա­եւ Սփյուռ­քի հար­ցե­րի գլխա­վոր հանձ­նա­կա­տար Զա­րեհ Սի­նա­նյա­նը՝ մարդ, ով Սփյուռ­քի հետ կա­պե­րը պատ­կե­րաց­նում է նման կա­ռույց­նե­րին ա­ջակ­ցու­թյուն ցու­ցա­բե­րե­լով: Օ­րի­նակ, այս կա­ռույ­ցի ղե­կա­վար­նե­րի հետ պար­բե­րա­բար հան­դի­պում է Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը, նա­խա­գահ Վա­հագն Խա­չա­տու­րյա­նը, նախ­կին փոխ­վար­չա­պե­տը, ՀՀ տա­րած­քա­յին կա­ռա­վար­ման եւ են­թա­կա­ռուց­վածք­նե­րի նա­խա­րար Գնել Սան­ո­սյա­նը, իսկ ե­րեկ ար­դեն ի­մա­ցանք, որ «Իմ քայ­լը» հիմ­նադ­րա­մի գոր­ծա­դիր տնօ­րեն Մխի­թար Հայ­րա­պե­տյա­նը նրանց հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան հու­շա­գիր է ստո­րագ­րել «Իմ քայ­լի» ա­նու­նից: Սա հե­տե­ւանքն է նրան, որ Փա­շի­նյա­նը Ա­ԱԾ-ի ռազ­մա­վա­րա­կան նա­խագ­ծում Ա­վե­տա­րա­նա­կան ե­կե­ղե­ցին ներ­կա­յաց­րեց իբ­րեւ հա­մա­հա­վա­սար Ա­ռա­քե­լա­կան ե­կե­ղե­ցուն` ազ­դակ­ներ, ո­րոնք կրկնում են հա­յոց պատ­մու­թյան մութ է­ջե­րը: Ինչ­պես գրում է դոկ­տոր Վա­հան Թու­թի­կյա­նը. «1846 թվա­կան. հու­լի­սի մե­կին Թուր­քի­ա­յի Ստամբուլ քա­ղա­քում 40 հա­յեր  հիմ­նե­ցին, այս­պես կոչ­ված, Հայ ա­վե­տա­րա­նա­կան ե­կե­ղե­ցի՝ այդ օ­րը եւս մտցնե­լով հայ ժո­ղովր­դին դժբախ­տու­թյուն բե­րող տա­րեթ­վե­րի մեջ: Չորս տա­րի անց՝ 1850 թվա­կա­նի նո­յեմ­բե­րի 27-ին, հայ ա­վե­տա­րա­նա­կան­նե­րը պաշ­տո­նա­կան ճա­նա­չում ստա­ցան օս­մա­նյան սուլ­թան Աբ­դուլ Մե­ջի­թի կո­ղմից, ո­րով վեր­ջինս կա­րո­ղա­ցավ հա­յու­թյան մի ստվար զանգ­ված բա­ժա­նել Մայր ե­կե­ղե­ցուց եւ օ­տա­րաց­նել հա­յու­թյու­նից: Իսկ բո­ղո­քա­կան ա­ռաջ­նորդ­ներ հա­յե­րը, փաս­տո­րեն, կա­մա թե ա­կա­մա նպաս­տե­ցին դրան: Հայ բո­ղո­քա­կան­նե­րին օ­ժան­դա­կում է­ին նա­եւ ա­մե­րի­կա­ցի բո­ղո­քա­կան մի­սի­ո­ներ­նե­րը եւ Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան ե­կե­ղե­ցում թաքն­ված «բա­րե­նո­րոգ­չա­կան­նե­րը»: Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան ե­կե­ղե­ցին կտրա­կա­նա­պես մեր­ժեց, այս­պես կոչ­ված, բա­րե­նո­րոգ­չա­կան (բա­րե­կար­գո­ղա­կան, մո­դեռ­նիս­տա­կան) շար­ժու­մը, ո­րով­հե­տեւ, ինչ­պես Սի­մե­ոն Ե­րե­ւան­ցի կա­թո­ղի­կոսն էր ա­սում. «Ոչ է հաւտն մեր հնա­ցե­ալ զի նոր­գես­ցի եւ ոչ է թե­րի՝ զի լրաս­ցի» («Մեր Հա­վա­տը հնա­ցած չէ, որ նո­րոգ­վի եւ ոչ էլ թե­րի, որ լրաց­վի»):

Դե­ռեւս 1996 թվա­կա­նին Թու­թի­կյա­նի կող­մից ար­ձա­նագր­ված պատ­մա­կան այս է­տա­պը ճիշտ նույ­նու­թյամբ կրկնվում է այ­սօր, սա­կայն մի տար­բե­րու­թյամբ, որ Ա­վե­տա­րա­նա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյուն­ներն այ­սօր հո­վա­նա­վոր­վում են Ա­րեւ­մուտ­քին սի­րա­հար­ված իշ­խա­նու­թյան կող­մից՝ փոր­ձե­լով հա­կակ­շիռ ձե­ւա­վո­րել Հայ եկե­ղե­ցու եւ ինչ-որ ըն­կերա­կցու­թյան մի­ջեւ: Նման քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը վար­վում է ան­ձամբ Փա­շի­նյա­նի կող­մից` «վրեժ» լու­ծե­լու իր մո­լուց­քով, ո­րով­հե­տեւ ին­քը՝ Փա­շի­նյա­նը, փոր­ձում է հան­րու­թյա­նը ցույց տալ, որ ե­թե ո­րե­ւէ մեկն ի­րենց նվա­գի տակ չի պա­րում, ու­րեմն են­թարկ­վե­լու է կոր­ծան­ման: Ցան­կա­ցած տե­սա­կի ա­ղանդ, կրո­նա­կան կա­ռույց, բա­րե­գոր­ծա­կան եւ մար­դա­սի­րա­կան կեղծ նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­ներ կա­րող են լայն ու­շադ­րու­թյան ար­ժա­նա­նալ իշ­խա­նու­թյան կող­մից, որ­պես­զի ի­րենց ամ­բի­ցիան­ե­րը կամ «մուրճ»-ը  ճո­ճեն ի­րենց ճա­նա­պար­հով չքայ­լող­նե­րի դեմ:

Ին­չե­ւէ, որ­պես կա­նոն, նման առ­ճա­կա­տում­նե­րը բա­ցա­սա­կան հե­տե­ւանք են ու­նե­նում ոչ իշ­խա­նու­թյան կամ ե­կե­ղե­ցու վրա, այլ հենց պե­տա­կա­նու­թյան դեմ են աշ­խա­տում: Ե­թե հայ ե­կե­ղե­ցին այ­սօր խնա­մում է ծե­րե­րին, ու­նի դպրոց­ներ, որ­բա­նոց­ներ, ճե­մա­րան­ներ, սո­ցի­ա­լա­կան ա­ջակ­ցու­թյան տա­րաբ­նույթ ծա­ռա­յու­թյուն­ներ, սա­կայն սրանք բո­լորն ան­տես­վում են իշ­խա­նու­թյան կող­մից եւ ա­մե­նա­բարձր մա­կար­դա­կով դուրս դրվում լու­սանց­քից, ու­րեմն` հաս­կա­նալ է պետք, թե ինչ շա­հե­րի շրջա­նա­կում է դա կա­տար­վում: Ա­մեն դեպ­քում, այս­տեղ շա­հեր հե­տապն­դո­ղը հայ ժո­ղո­վուր­դը չէ, այլ իշ­խա­նու­թյունն է` իր թաքն­ված վա­խե­րով ու նեղ շա­հե­րով:

ՀՐԱՆՏ ՍԱ­ՐԱ­ՖՅԱՆ

Այս թեմայով 42 hաջողակ կին գործարար 1 մլն դրամ կստանա «Իմ քայլը» հիմնադրամից Արաբական պետությունների լիգայի քարտուղարը Պաղեստինը ճանաչելու ՀՀ քայլը որակել է խիզախ որոշում Արցախից բռնի տեղահանված Երվանդ Աղաբալյանը կալանավորվեց մեկ ամիս ժամկետով. փաստաբան Զարուհի Բաթոյան, Բագրատ սրբազանը քիչ դեր չի ունեցել քո կյանքում. Սոֆյա Հովսեփյան Տուն ու հայրենիք կորցրած 21-ամյա հադրութցին 5 ամիս մնացել էր կալանքի տակ