Ամեն դիվային արարք իրագործելիս տվյալ ոլորտում գտնում են ծախու արարածների եւ հենց նրանց ձեռքերով անում իրենց ավերը. ԿԱՐՈ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

«Իրավունքը» զրուցել է գրող, գրականագետ, բ.գ.թ ԿԱՐՈ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԻ հետ:

-Պարոն Վարդանյան, մեր երկրում տեղի ունեցող կրթական և մշակութային փոփոխությունների մասին ի՞նչ կարծիք ունեք:

-Այն, ինչ մատուցվում է որպես «փոփոխություն», իրականում արդեն բոլորի համար տեսանելի կազմաքանդում է, կործանում: Եվ ինչպիսի ջանասիրությամբ ու հետևողականությամբ են անում այդ ավերը: Խեղաթյուրման ու ոչնչացման առաջին պլանում հայագիտական առարկաներն են՝ հայոց լեզուն, հայ գրականությունը, հայոց պատմությունը, հայ եկեղեցու պատմությունը… Բացահայտ ցինիզմով ցույց է տրվում, որ թքած ունեն արժեքային զգացմունքներիդ վրա: Հիշենք ամենաթարմ օրինակներից մեկը: Տասնյակ միլիոններ են քամուն տրվել 7-րդ դասարանի «Հայոց պատմություն» հորջորջված դասագիրքը ստեղծելու, տիրաժավորելու ու դպրոցներին պարտադրելու համար: Ծայր առած քննարկումներին այս կամ այն չափով մասնակից եղան հարյուրից ավելի հայագետներ, ի վերջո, մի քանի տասնյակ էջ կազմող դիտողությունների գրություն ներկայացվեց ԿԳՄՍ նախարարություն, բայց ի՞նչ ունեցանք արդյունքում: Նախարարի աթոռին դրված կինը արհամարհանքով հայտարարեց, որ ոչ մի կարծիք ու դիտողություն իրենց համար հիմք չեն, և իրենք անսասան են իրենց «ծրագրերը» կյանքի կոչելիս: Նույնը վերաբերում է բարձրագույն կրթության համակարգն ու գիտությունը ոչնչացնելուն ուղղված քայլերին: Որքան ուզում ես հիմնավորումներ բեր, եթե արդեն համն առել են մայրաքաղաքի կենտրոնում գտնվող տարածքների, շենքերի ու շինությունների աստղաբաշխական արժեքների՝ պիտի կրթությունն ու գիտությունը վռնդվեն այդ տարածքներից: Եվ միայն վերջին միամիտը կկարծի, թե այդ ամենը այս կամ այլ նախարարների մեղքն է: Սրանց նախարարները բնավորություն ու դավանանք չունեն: Դրանց «բնավորությունը» իրենց տիրոջ բնավորության արտացոլումն է: Եվ եթե երբեմն նախարար է փոխվում, պատճառը միայն այն է, որ քանդելու, ավերելու նրա տեմպերը չեն գոհացրել տիրոջը, հարկավոր է շտապել, արագացնել, չէ՞ որ մի օր հանկարծ հանրությունը կսկսի գիտակցել, որ կործանվում է ու գուցե ոտքի կելնի:

-Այսօր թշնամին չորս գյուղ է պահանջում, բայց մեր երկրում թատրոն են փակում, կոնսերվատորիան են ուզում տեղափոխել: Արդյո՞ք սա է մեր երկրի գերխնդիրը:

-Թշնամին ամբողջ երկիրն է պահանջում և ունի հերթական տարածքները ստանալու իր պատկերացրած ժամանակացույցը: Այս պահին հերթը Տավուշի գյուղերինն է: Թշնամու պահանջածը սարսափելի չէ, սարսափելին այն է, որ թշնամին այստեղ ունի իր պահանջներն ըստ ժամանակացույցի իրականացնող «ներկայացուցչություն», որին մեր հասարակության մեջ դեռ հավատացողներ կան:

Հարցնում եք թատրոն փակելուց: Իսկ նկատե՞լ եք, որ ամեն դիվային արարք իրագործելիս տվյալ ոլորտում գտնում են ծախու արարածների և հենց նրանց ձեռքերով անում իրենց ավերը: Արդեն երկրորդ թատրոնն են փակում, իսկ գործընթացը անաղմուկ իրականացնելու, որպես «բարեփոխում» ներկայացնելու համար միշտ էլ ոլորտում գտնում են «հիմնավորողներ»: Ցավոք, այդպես էլ չի ձևավորվում համահավաք գիտակցություն ու կամք՝ այս ամենի դեմն առնելու համար: «Պայքարի» մեկ-երկու օրվա դրսևորումների ականատես ենք լինում միայն առանձին կազմակերպություններում, այն էլ երբ տվյալ կազմակերպության գոյությունը վտանգի տակ է դրվում:  Կոնսերվատորիայի ու Ակադեմիայի «մեծամեծերը» ոչ թե պիտի Կոմիտասի, Օրբելու և այլ հնչեղ անուններ տային ու իրենց պարտքը կատարած համարելով՝ շարունակեին էլի մի քանի ամիս աշխատավարձ ստանալ, այլ պիտի գնային միանային «Գոյ» թատրոնի մի բուռ անձնակազմին: Այս պահին ամենաքանդումի փորձաքարը «Գոյն» է: Եթե հաջողվեց այն պահել, ուրեմն կպահպանվեն մյուսներն էլ: Եթե ոչ՝ ուրեմն նրանց 2-օրյա ընդվզումը միայն դիրքի ու աշխատավարձի համար էր: Այդ ինչո՞ւ երեկ տգետ թափառաշրջիկին Սոկրատ հռչակած «ակադեմիկոսը» հանկարծ անհանգստացավ ու այլ մտահոգությամբ մոտեցավ ամբիոնին: Դիրքն ու բարձր եկամուտը հանկարծ վտանգված զգաց, չէ՞: Նույնը վերաբերում է գրողներին, նկարիչներին ու բոլոր մյուսներին, որոնց հարցերը առանձին-առանձին լուծվելու են՝ շենք ու աշխատավարձով հանդերձ:

ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ

Այս թեմայով Մի կողմ դնենք տարաձայնությունները, համահայկական այս շարժումը պետք է ձեւավորի մեր ապագան. Վարդանյան Ինչպես են բերման ենթարկում ՀՀԿ երիտասարդներին Թեպետ հորդառատ անձրեւ է գալիս, բայց Բագրատ սրբազանի առաջնորդած երթը շարունակում է քայլել դեպի Երեւան Երեւան-Սեւան ճանապարհին մարդիկ մեքենաներով միանում եմ երթին. Արթուր Վարդանյան Կիրանցում ճանապարհը բացել են, կարմիրբերետավորները՝ հեռացել