ԱՄՆ-ում միայն նախագահ չէ,որ ընտրում են
ՎերլուծությունԵվ այսպես, այսօր պարզ է դառնալու, թե ով կզբաղեցնի ԱՄՆ 47-րդ նախագահի դիրքը (նյութը պատրաստվել է մինչ ընտրությունների արդյունքների հայտնի դառնալը): Վերջին ժամանակներս ընդունված տեսակետ է դարձել, թե ով էլ լինի ԱՄՆ նոր նախագահը, դրանից աշխարհում շատ բան չի փոխվի, այսինքն, որ երկրի քաղաքական կուրսը կապված չէ նախագահի անձից: Բայց այս մեդալը նաեւ հակառակ երեսն ունի:
Չմոռանանք, այնպես չէ, որ ԱՄՆ-ում ինչ-որ անձի ընտրում են (կամ այլ ձեւով) երկրի նախագահ, եւ վերջ, ամեն ինչ մնում է նույնը: Ընդամենը անձի չեն ընտրում, այդ անձանց թիկունքին կանգնած են մասշտաբային ուժեր, որոնք անգամ դուրս են գալիս զուտ կուսակցական պատկանելության (դեմոկրատ թե՝ հանրապետական) շրջանակներից: Իսկ ԱՄՆ այս ընտրությունները առանձնահատուկ են նաեւ նրանով, որ երկու թեկնածուների թիկունքին կանգնած ուժերը մի շարք առանցքային հարցերով՝ սկսած երկրի գաղափարախոսական ապագայից, վերջացրած՝ տնտեսական եւ սոցիալական մոդելներով, իրար հետ ընդգծված հակասության մեջ են: Ավելի կոնկրետ, այդ բավականին սուր հակասությունը տեսանելի էր դեռ Թրամփի առաջին նախագահական փուլից, որը այս տարիներին էլ ավելի է սրվել: Եվ այն, որ շատ հեղինակավոր աղբյուրներ են խոսում հետընտրական բախումներից, ընդհուպ՝ քաղաքացիական պատերազմի հնարավորության մասին, հենց այդ գերսրացումների վկայությունն է:
Պատկերն ավելի լավ տեսնելու համար կարելի է մեջբերել ռուս սենատոր Ալեքսեյ Պուշկովի այս միտքը: Այսպես, թեեւ ռուսական այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ խոսում են, թե ամերիկյան ընտրությունների ելքը գոնե ՌԴ-ի համար բացարձակապես ոչինչ չի նշանակում, Պուշկովը, այնուամենայնիվ, այս կարծիքին է. «Եթե Հարիսը հաղթի, նա կդառնա Միացյալ Նահանգների ամենահակաքրիստոնեական նախագահը` այդ երկրի պատմության մեջ, ինչպես նաեւ այն արժեքների ամենաջերմ հակառակորդը, որոնց վրա հիմնված են համաշխարհային այլ կրոններ: «Ինչպե՞ս ես համարձակվում ասել «Շնորհավոր Սուրբ Ծնունդ», - ասում է Հարիսը»: Եվ հետո ամեն ինչ գնում է նրա ցուցակով՝ միասեռ ամուսնություններ եւ որդեգրումներ, հիացում «ոչբինար» անհատների եւ ամենատարբեր հրեշների հանդեպ, լիակատար աջակցություն տրանսգենդերներին, սեռափոխության վիրահատություններ երեխաների համար եւ այլն… Քամալա Հարիսի ժամանումը Սպիտակ տուն կնշանակի ոչ միայն աշխարհաքաղաքական առճակատման խորացում Միացյալ Նահանգների եւ Ռուսաստանի միջեւ մեծ պատերազմի շեմին, այլեւ գաղափարական առճակատման հետագա ուժեղացում: Նրա ետեւում կանգնած ուժերը, ինչպես ինքը, սոցիալական բարքերի ոլորտում նեոլիբերալ «արժեքների» ագրեսիվ համակարգի կրողներ են՝ թշնամաբար տրամադրված մեր հայացքներին, մոտեցումներին եւ համոզմունքներին…»:
Նկատենք, խոսքն այն մասին չէ, թե ով է Ռուսաստանի համար ավելի հարմար հակառակորդ՝ ԱՄՆ-ի իրական շահերի, ռեալ տնտեսության զարգացման, միջազգային հարցերում պրագմատիկ քաղաքականության մասին խոսող Թրա՞մփը: Թե՞ բացառապես ուլտրալիբերալիզմի դրածոյի համարում ունեցող Հարիսը, հաշվի առնելով, որ այդ ուլտրալիբերալ ուժերի կառավարման փուլերում, նաեւ այդ ուժերի ակնհայտ սխալների արդյունքում Ռուսաստանը կարողացավ լուրջ հաջողություններ ունենալ ռազմական, տնտեսական եւ աշխարհաքաղաքական հարթություններում: Այս տեսանկյունից Հարիսը միգուցե շատ ավելի հարմար հակառակորդ լինի: Բայց Պուշկովը խոսում է էլ ավելի գլոբալ թեմաների մասին, թե նեոլիբերալիզմը քաղաքակրթական ինչ ուղղվածության մեջ է եւ ուր է իր հետեւից փորձում քարշ տալ ողջ աշխարհը: Իսկ դա, անկախ ներկա լավ ու վատից, հեռանկարային առումով լրջագույն խնդիր է ողջ աշխարհի համար: Արդյունքում, մասնավորապես Ռուսաստանի համար ամերիկյան ընտրությունները ստանում են այս տեսքը՝ ավելի լավ է գործ ունենալ ավելի ուժեղ, բայց պրագմատիկ Թրամփի՞ հետ (նրա թիկունքային ուժերով հանդերձ), թե՞ բոլոր սահմանները վաղուց հատած եւ աշխարհն այսքան միջուկային աղետին մոտեցրած Հարիսի, որի ներկայացրած ուլտրալիբերաստների թեւի հետ անգամ խոսելն է դարձել խնդիր:
Ահա, հենց սա է, որ այս պահին դեռ ինքն իր համար ընտրում է ԱՄՆ-ն՝ գաղափարախոսական որ ուղղվածությանն է նախապատվություն տալիս, եւ այս հարցում Թրամփ, թե Հարիս հարցադրումն իրականում այսբերգի վերին հատվածն է միայն: