Հայաստանից որեվէ լուրջ ակնկալիքներ ունենալ Վրաստանի ներքաղաքական հարցում` անիմաստ է. Հասմիկ Մելիքսեթյան

 

 

— Բնավ, որովհետեւ ցանկացած արդյունքի պարագայում լինելու էր պայքար, քանի որ որեւէ կողմը պատրաստ չէ (չասեմ զիջման, քանի որ այստեղ զիջման հարց չէ) առանց պայքարի հանձնվել եւ ընդունել այս արդյունքները: Այն, որ մինչ ընտրությունները հաղթում էր «Վրացական երազանք»ը՝ պարզից էլ պարզ էր, որ ընդդիմադիր կուսակցություններն անպայման բոյկոտելու են նոր խորհրդարանի աշխատանքները եւ չեն ընդունելու արդյունքներն ու դուրս են գալու պայքարի՝ նույնպես: Հարցի մեկ այլ կողմն է արդեն, թե պայքարի ի՞նչ միջոց են ընտրելու: Այս պարագայում տեսնում ենք, որ ե՛ւ գործող նախագահը, ե՛ւ նախկին նախագահ Միխայիլ Սաակաշվիլին, ով նաեւ «Միացյալ ազգային շարժում» կուսակցության հիմնադիրն է, կոչ են արել ժողովրդին դուրս գալ փողոց՝ որպես փողոցային պայքարի մասնակից: Այսինքն, լսելի դարձնել իրենց ձայնը ինչպես Վրաստանում, այնպես էլ նաեւ արեւմտյան իրենց գործընկերների համար:

 

 

— Հայաստանն ի՞նչ պետք է անի: Ուղղակի հետեւի իրադարձություններին՝ հուսալով, որ բարեկամական Վրաստանում տիրող անկայունությունը շուտ եւ անցնցում կերպով կհարթվի ու կկարողանա իր երկկողմ համագործակցությունը զարգացնել հարեւան երկրի հետ: Այսինքն, որպես այդպիսին, Հայաստանից որեւէ լուրջ ակնկալիքներ ունենալ Վրաստանի ներքաղաքական հարցում` անիմաստ է, քանի որ սա Վրաստանի ներքին հարցն է, ներքին գործն է, եւ Վրաստանն հենց ինքը պետք է կարողանա այդ հարցում ճիշտ դուրս գալ:

 

 

— Այս հարցին, ի դեպ, պատասխանեցին Վրաստանում՝ ընտրություններից դեռեւս մի քանի օր առաջ, ընդ որում՝ վարչապետի մակարդակով: Իր հարցազրույցի ժամանակ եվրոպական ամենահեղինակավոր լրատվամիջոցներից մեկում Իրակլի Կոբախիձեն ասել էր, որ Վրաստանում չկան այնպիսի կուսակցություններ, որոնք անմիջականորեն Ռուսաստանի ազդեցության տակ են գտնվում եւ կարող են ռուսական ներգործությամբ որեւէ միջամտության հանգեցնել: Այսինքն, Ռուսաստանը չի կարող այդ կուսակցությունների միջոցով որեւէ կերպ ազդել Վրաստանի ներքաղաքական եւ հետընտրական գործընթացներին: Անպայմանորեն նաեւ ուզում եմ շեշտել, որ «Վրացական երազանք»-ի վերաբերյալ այդ պնդումը տեղին էր, բայց Վրաստանում կան նաեւ կուսակցություններ, որոնք, իհարկե, չեն կարողացել հաղթահարել անցողիկ 5 տոկոսը եւ խորհրդարան չեն անցել, այդ թվում՝ ռուսամետ ուժեր, որոնք բացահայտ հայտարարում են, որ իրենք, ուղղակի, ռուսամետ են: Այո՛, կան, բայց մեկ անգամ եւս պետք է կրկնեմ, որ նախ չեն կարողացել հաղթահարել անցողիկ շեմը, եւ պարզ էր, որ չեն կարողանալու հաղթահարել, որովհետեւ այդ աջակցությունը նաեւ, որպես այդպիսին, հասարակության շրջանում իրենց նկատմամբ մեծ չէ:

 

 

 

— Իրականում այս խնդիրը միշտ, երեւի թե, բոլոր պետություններում կա։ Վրաստանի պարագայում էլ, երբ արդեն հետ հայացք ենք նետում, ապա կենտրոնանում ենք մեծ քաղաքների, մեծ շրջանների, այսինքն՝ հիմնական զարկերակների վրա, բայց հատկապես ընդդիմության պարագայում, երբ արդյունքները տեսնում ենք, հաղթում էր, ամենամեծ ձայները հավաքում էր մայրաքաղաքում եւ խոշոր քաղաքներում։ Ինչ վերաբերում է իշխող եւ արդեն ընտրություններում կրկին հաղթած կուսակցությանը, ապա հիմնականում այդ պատկերը մի փոքր այլ էր, որովհետեւ շրջաններում «Վրացական երազանք»-ին տրված ձայները ավելի որոշիչ էին։ Դա էլ նաեւ ունի իր բացատրությունը, որովհետեւ շատ տեղերում դա պայմանավորված է սոցիալ-տնտեսական ինչ-որ հարցերով, աշխատաշուկայի կազմակերպմամբ եւ այլն: Բայց նաեւ որոշ առումներով դա կարող է կախված լինել ադմինիստրատիվ ռեսուրսի կիրառումից: Ամեն դեպքում, սա թող բնավ տպավորություն չստեղծի, որ միայն դա է պայմանավորել ընտրությունների ելքը: Պետք է ասեմ, որ՝ ոչ, որովհետեւ կան նաեւ մարդիկ, ովքեր իսկապես ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ «Վրացական երազանք»-ի համակիրներն են, կողմնակիցներն են եւ իրենց ապագան ու ընդհանրապես՝ երկրի բարօրությունը հենց այդ ուժի հետ էլ կապում են։

 

 

— Գրեթե բոլոր միջազգային կառույցների պարագայում կարմիր թելի նման հիմա էլ անցնում են նման նկատառումները՝ նախնական իրենց զեկույցումներում, հայտարարություններում, թե՝ ընտրությունները, այո՛, անցկացվել են, բայց այդ ընտրություններում իրավախախտումները, ընտրախախտումները, բռնության դեպքերը կամ քվեարկության գաղտնիության պահպանման խոչընդոտելը եղել են: Այսինքն՝ այդպիսի ինչ-որ բաներ կան, որոնք բոլոր զեկույցներում անպայմանորեն շեշտվում են, եւ նաեւ հիմա կոնկրետ, որ քննարկվում է՝ դա այն է, որ ձայները գնվել են որոշ դեպքերում, ինչը միջազգային կառույցների, որոշ հեղինակավոր կառույցների եզրակացություններում կա: Այս պահին սա միջազգային ու արեւմտյան գործընկերները փորձում են ցույց տալ եւ ինչ-որ առումներով պահանջել վրացական կողմից հետաքննել ու արդարացիորեն այդ ամենը վեր հանել:

 

 

— Տարածաշրջանի հետ կապված, այս պարագայում դեռեւս վաղ է որեւէ սցենարի մասին խոսել: Առաջին հերթին պիտի տեսնենք Վրաստանում, թե ինչպիսի սցենար է զարգանում ներքաղաքական կյանքում, եւ այդ սցենարը ինչպե՞ս կարող է ազդել կամ հետեւանք ունենալ տարածաշրջանի ու առանձին երկրների վրա: Այնպես որ, նախ պիտի սպասենք Վրաստանում խմորումներին, զարգացումներին, տեսնենք ներքաղաքական կյանքը կայունանում է, թե՞ ընդհակառակը՝ այլ սցենարով է զարգանում, ու երկիրն ավելի բարդ փուլ է մտնում։ Հետեւապես, ամբողջ աշխարհում այս լարվածությունը, այս փոփոխությունները նաեւ իրենց ազդեցությունը կունենան Վրաստանի այդ իրավիճակի զարգացման կամ կայունացման վրա։

 

 

 

— Նայած, թե ո՞ր կողմից ենք նայում։ Եթե նայում ենք իշխանության եւ իշխանամետ հանրության, մեդիայի կողմից, ապա տեսնում ենք, որ շատ էլ գոհ են, որ «Վրացական երազանք»-ը հաղթել է, եւ երկիրը եւս 4 տարի այդ քաղաքական ուժի կառավարման շրջանում է լինելու։ Եթե նայում ենք ընդդիմադիրների կողմից, նրանք իրենց ձայնն այսպես, թե այնպես տվել էին ընդդիմադիր թեւերին, եւ լիովին բնական է իրենց տրամադրվածությունը, որ միգուցե, իրենց ձայները գողացվել են, մանավանդ, որ այդ ընտրախախտումների, կեղծիքների եւ այլնի մասին խոսվում է նաեւ միջազգային տարբեր հարթակներից։ Այսինքն՝ այդ կողմից նույնպես լրիվ հասկանալի ու ընդունելի է այն մարդկանց, այն բազմության հույսերն ու պահանջը, որ փորձում են տեր կանգնել իրենց ձայներին եւ հուսալ, որ այս անգամ, օրինակ, հնարավոր է Վրաստանում իշխանափոխություն իրականացնել օրինական, այսինքն՝ ընտրության միջոցով:

 

 

—Վրաստանի արտաքին քաղաքականությունը գոնե Հայաստանի նկատմամբ այս փուլում, այս իշխանության օրոք լուրջ փոփոխությունների չի ենթարկվի, որովհետեւ այսպես, թե այնպես, վերջին տարիներին աշխատում ենք եւ նկատում, որ վերջին տարիներին հարաբերությունների զարգացման դինամիկա կա, հարաբերությունները բարիդրացիական, բարեկամական հարաբերություններից անցան փաստաթղթավորված, ռազմավարական գործընկերության, կարողացանք առեւտրաշրջանառության ծավալները այնքան մեծացնել, որ հատի 1 միլիարդի շեմը։ Այլ հարց է, որ որպես արտաքին քաղաքականության վեկտորի փոփոխություն չի նշմարվում այդ հարցը, բայց ներքին անկայունությունը Վրաստանում, որոնք կարող են առաջանալ տեղում, կարող են իրենց անմիջական ազդեցությունը ունենալ հայ-վրացական հարաբերությունների վրա, ընդհանրապես Հայաստանի վրա՝ ե՛ւ տնտեսական, ե՛ւ սոցիալական առումով: Չպետք է մոռանանք նաեւ, որ Վրաստանում ապրում են մեր հայրենակիցները տարբեր շրջաններում, ու ցանկացած անկայունություն, որը կարող է լինել Վրաստանում, առաջին հերթին հայ-վրացական հարաբերություններում եւ երկրորդ հերթին նաեւ այնտեղ ապրող մեր հայրենակիցների բարօրության ու ամեն ինչի հետ է կապված։ Ուստի՝, հուսանք, որ Վրաստանում կայունությունը շուտ կհաստատվի, եւ երկիրը կկարողանա նորից իր առջեւ դրված ծրագրերը եւ երկկողմ համագործակցության ծրագրերն իրականացնել։