Հերի՛ք է խաբեք ժողովրդին, գեղեցիկ լոզունգներով տանում եք Արցախը վերջնական կործանման. Բաբուխանյան

Ներքաղաքական վերջին զարգացումների եւ արտաքին մարտահրավերների մասին «Իրավունք TV»-ի տաղավարում զրուցել ենք ՍԻՄ կուսակցության նախագահ, «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ. հանուն նոր Միության» շարժման գործադիր կոմիտեի անդամ ՀԱՅԿ ԲԱԲՈՒԽԱՆՅԱՆԻ հետ:

«ՀԱՍԿԱՑԵ՛Ք, ԱՅՍՕՐ ԱՐՑԱԽԸ ՉԻ ԿԱՐՈՂ ԼԻՆԵԼ ԱՆԿԱԽ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ, ԼՅՈՒՔՍԵՄԲՈՒՐԳԸ ՉԷ»

— Արցախի Ազգային ժողովը կոչով դիմել է ՄԱԿ անդամ պետություններին՝ ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի (Արցախի) Հանրապետության անկախությունը: Ըստ Ձեզ` որեւէ արդյունք կարելի՞ է ակնկալել:

— Այս հարցով հազարումի դիմում է հղվել ՄԱԿ անդամ պետություններին՝ 1988 թվականից սկսած: Մինչեւ օրս ՄԱԿ անդամ եւ որեւէ պետություն, կարծես թե, տրամադրված չէ ճանաչելու Արցախի անկախությունը, այդ թվում՝ Հայաստանի Հանրապետությունը: Եթե այն ժամանակ, երբ Արցախը շատ ավելի լավ վիճակում էր, եւ բանակցային գործընթացում էլ քննարկվում էր կարգավիճակի հարցը, ՄԱԿ-ի որեւէ պետություն Արցախի անկախությունը չճանաչեց, ապա այսօր քիչ թե շատ իրատես քաղաքական գործիչը, փորձագետը հասկանում է, որ սա ֆանտաստիկայի ժանրից է: Պարզ է, որ ՄԱԿ-ը չի ճանաչել եւ չի էլ ճանաչելու: Արցախն այսօր երեք տարբերակ ունի՝ կա՛մ միանալ Հայաստանին, կա՛մ՝ Ռուսաստանին, կա՛մ՝ Թուրքիային ու Ադրբեջանին: Հայաստանին միանալու տարբերակը, ինչպես տեսնում ենք, արդեն անիրական է, Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի վերահսկողություն սահմանել նշանակում է Արցախի վերջը, հետեւապես մնում է մի տարբերակ՝ դիմել Ռուսաստանին, ինչի մասին բազմիցս ասել եմ: Արցախի իշխանությունները փոխանակ դիմեն սրան-նրան, Արայիկ Հարությունյանը փոխանակ նստացույց անի իր կաբինետի դիմաց, ինչը տարօրինակ վարքագիծ է, պետք է խնդրեն Ռուսաստանին, որպեսզի որպես Խորհրդային միության, ռուսական կայսրության իրավահաջորդ՝ Արցախը վերցնի իր պրոտեկտորատի տակ: Պետք է անցկացնել հանրաքվե Արցախում հենց այս հարցով: Արցախը մտել է Ռուսական կայսրության մեջ Գյուլիստանի պայմանագրով, Խորհրդային միության Սահմանադրության մեջ ֆիքսված է եղել ԼՂ ինքնավար մարզը, ինչը նշանակում է, որ այն համարվել է սահմանադրական սուբյեկտ: Այս ամենն իրավական ու բարոյական իրավունք ու հիմք է տալիս Ռուսաստանին՝ ներգրավվելու այս ամենի մեջ, ինչը եւ արեց՝ զորք մտցնելով եւ փրկելով Արցախի մնացած հատվածը: Այնպես որ, Արցախը եթե անգամ 100 տեղ դիմի, դրանք օդում կոչեր են, որովհետեւ հիմնական տեղը, ում պետք է դիմել, Ռուսաստանն է, որովհետեւ միակ պետությունն այսօր, որ տարածաշրջանում ունի զորք եւ կանգնած է Արցախի ներկայիս սեղմված սահմաններին ու նաեւ Հայաստանում:

— Բայց Արցախում մինչեւ այսօր տեղի ունեցած ակցիաների, հանրահավաքների ժամանակ հնչում են անկախության, ինքնորոշման մասին հայտարարություններ, բայց չի ուրվագծվում այն գաղափարը, ինչի մասին Դուք եք նշում: Ի վերջո, ո՞րն է Արցախի փրկության սցենարը:

— Ես ասում եմ` ինչ սցենար պետք է լինի, որպեսզի փրկվի Արցախը: Բոլոր այլ սցենարները տանում են կործանման: Ինչ վերաբերում է անկախություն եւ ինքնորոշում հասկացություններին, դրանք տարբեր են: Ինքնորոշումը կարող է լինել հենց այն, ինչ ես ասում եմ՝ ինքնորոշվի Արցախը հանրաքվեով եւ դիմի Ռուաստանին: Իսկ անկախ, կներեք, Արցախը ոչ մի անգամ էլ չի եղել: Արցախը եղել է Հայաստանի մի մասը՝ մինչեւ Նիկոլի գալը եւ մինչեւ այն Ադրբեջանին ու Թուրքիային հանձնելը: Հասկացե՛ք, Արցախը չի կարող լինել անկախ պետություն, հնարավոր չէ` նախ դեմոգրաֆիական, տնտեսական, քաղաքական եւ աշխարհաքաղաքական, ռազմաքաղաքական վիճակից ելնելով: Արցախը Լյուքսեմբուրգը չէ Եվրոպայի տարածքում, որտեղ մարդիկ շատ հանգիստ ապրում են եւ ցեղասպանություն չի սպառնում նրանց: Երբ մենք ասում ենք՝ «անկախ Արցախ», մանավանդ այսօր, նշանակում է տանել Արցախը ոչնչացման:

«ՉԵՄ ԷԼ ՄԻԱՆԱԼՈՒ «ՀԱՅԱՔՎԵ»-ԻՆ, ԻՄԻՏԱՑԻՈՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ՉԵՄ ՄԱՍՆԱԿՑՈՒՄ»

— Մի զանգված էլ Արցախի փրկությունը տեսնում է «Հայաքվե» նախաձեռնության ստորագրահավաքին միանալը: Եվ երբ այս օրենսդրական նախաձեռնության ստորագրահավաքի քանակը հասավ կուլմինացիային, համակարգող Ավետիք Չալաբյանը փակագծեր բացեց, թե համարում են իրենց վերջնանպատակը Արցախի վերամիավորումը Հայաստանին, ուստի՝ եթե ինչ-որ մի իրադարձությունների զարգացման արդյունքում Արցախը հայտնվի Ռուսաստանի կազմում, ՀՀ-ն չպետք է այն ճանաչի… Դուք միացե՞լ եք «Հայաքվե»-ին:

— Չեմ միացել ու չեմ էլ միանալու «Հայաքվե»-ին, որովհետեւ իմիտացիոն գործընթացների չեմ մասնակցում: Չեմ մասնակցում այն գործընթացներին, որոնք փակուղային են, իսկ փակուղին, ինչպես հայտնի է, կործանում է: Եթե խոսում ենք վերամիավորման մասին, ապա հիշեցնեմ, որ ՍԻՄ կուսակցությունն է վերամիավորման գաղափարի հեղինակը եւ իրականացնողը: 1989 թ. դեկտեմբերի 1-ի վերամիավորման որոշումը հե՛նց ՍԻՄ կուսակցության նախաձեռնությամբ է եղել: Եվ այս ամբողջ տարիների ընթացքում ՍԻՄ կուսակցությունը եղել է կողմնակիցը վերամիավորման: Մենք ասել ենք, որ Արցախի անկախության թեզը, որը Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը մտցրեց, որպեսզի շեղի մեզ վերամիավորումից, վնասակար է, ինչի հետեւանքը տեսանք: 30 տարի ասում էինք վերամիավորում, բոլորը ասում էին՝ չէ, անկախություն, բայց ոչ ոք չճանաչեց այդ անկախությունը: Արդյունքում՝ ո՛չ անկախություն եղավ, ո՛չ՝ վերամիավորում: Սա այն թեզն է, որը պետք է ունենանք մենք մեր սրտերում եւ մտքերում, բայց, ցավոք, այսօր Նիկոլի ղեկավարման կործանարար տարիների քաղաքական հետեւանքն այն է, որ արդեն անհնար է իրականացնել Արցախի վերամիավորումը Հայաստանի հետ: Բոլորը սա հասկանում են, եւ պետք է պարզ ասել՝ հերի՛ք է խաբեք ժողովրդին:

— Բայց, կարծես թե, ընդդիմադիր դաշտում կոնսոլիդացիա կա այս նախաձեռնության շուրջ, ինչպե՞ս հասկանալ:

— Նախ` ստորագրություններով դեռ ոչ մեկը ոչ մի սանտիմետր հող ոչ մեկին չի տվել: Երկրորդը՝ այն, որ ֆիքսում է, թե ոչ մի այլ երկրի Արցախը չպետք է միանա, եւ Ռուսաստանին միանալու դեպքում՝ Հայաստանը չպետք է այն ճանաչի, նշանակում է, որ սա Արեւմուտքի կողմից նախաձեռնված գործընթաց է, որի նպատակն է, որ ժողովրդի մեջ տրամադրություններ ստեղծեն, որ Արցախը չգնա իր միակ փրկարար ճանապարհով եւ միանա Ռուսաստանին: Ընդ որում՝ հարցն այստեղ միանալն էլ չէ, որովհետեւ հասկանալի է, որ այսօր Ռուսաստանն էլ դա չի ցանկանա, այլ հարցը ստանալն է ինչ-որ պրոտեկտորատի կարգավիճակ: Սա է միակ իրատեսական տարբերակը, մնացածը, ինչ խոսում են՝ անկախություն, վերամիավորում եւ այլն, այսօր բլեֆ է, խաբեություն: Կա՛մ Արցախը Ռուաստանին կխնդրի ու կստանա պրոտեկտորատ (ինչի համար շատ ջանքեր պետք է գործադրենք), կա՛մ Ադրբեջանը եւ Թուրքիան կկլանեն Արցախը, եւ վերջնականապես այլեւս կկորցնենք այդ տարածքը: Իսկ հետո կկլանեն Սյունիքը, Գեղարքունիքը:

— Ի դեպ, «Հայաքվե» նախաձեռնության համակարգող Ավետիք Չալաբյանն արդեն վերջնագրերով է խոսում Ռուսաստանի հետ: Վերջերս իր տված հարցազրույցներից մեկում մեկ շաբաթ ժամանակ էր տվել՝ հասկանալու, թե, ի վերջո, ո՞վ ում բարեկամն է:

— Եթե մարդիկ կան, ովքեր միակ փրկիչ երկրին, որը նոյեմբերի 8-ին զորքը մտցրեց եւ փրկեց Արցախի մնացած տարածքն ու Սյունիքը՝ հարձակումից, ասում է՝ տեսնենք՝ դու մեր թշնամի՞ն ես, թե՞ բարեկամը, այդ մարդիկ, իմ կարծիքով, աշխատում են ի նպաստ մեր թշնամիների: Իսկ մեր թշնամիները աշխատում են հիմնականում Արեւմուտքից սնվող ու կարգավորվող գործիչներով: Ցավոք, Հայաստանի քաղաքական էլիտան այնքան է տկարացել ու ամուլ դարձել, որ չի կարող որեւէ մի լուծում տալ, որը չի թելադրված Արեւմուտքի կողմից: Մեծ մասը այս կամ այն չափով ներգրավված է եւ գործում է Արեւմուտքի թելադրանքի ներքո: Յուրաքանչյուրը փորձում է ցույց տալ, թե ինքն ինչքան հայրենասեր է, հայրենասիրական ինչ-որ լոզունգներ է ասում՝ անկախ Արցախ եւ այլն, բայց այդ լոզունգներով տանում են Արցախը վերջնական կործանման: Այդպիսի գեղեցիկ լոզունգներով էլ մենք եկանք, հասանք այս օրվան, որ Հայաստանը չի կարող անգամ իր անկախությունը ռեալ պահպանել: Հայաստանն այսօր դարձել է Արեւմուտքի եւ Ադրբեջանի ու Թուրքիայի շահերի իրականացնողը:

«ԱՄԵՆՈՒՐԵՔ ՁԵՎԱՎՈՐՎԵԼ Է ՄԻ ՇԵՐՏ, ՈՐԸ ՊԱՏՐԱՍՏ Է ՀԱՆՈՒՆ ԱՐԵՎՄՈՒՏՔԻ ՇԱՀԵՐԻ ԿՈՐԾԱՆԵԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ»

— Ամեն դեպքում, կան մարդիկ, ովքեր նեղսրտած են ԱԳ նախարարների մակարդակով Ռուսաստանում կայացած բանակցություններից, այդ թվում՝ Արցախի ԱԳՆ-ն: Վերջիններս ՌԴ ԱԳ նախարար Ս. Լավրովի հայտարարությունը Ստեփանակերտի եւ Բաքվի միջեւ երկխոսության տեսլականի մասին, համարել էին ոչ հավասարակշռված: Ի՞նչ կասեք այս մասին:

— Նեղսրտած մարդիկ պետք է գնան առաջին հերթին Նիկոլից հարցնեն, որովհետեւ առաջինը նա է ասում՝ Ստեփանակերտ-Բաքու բանակցային գործընթացի մասին: Նիկոլն ասում է, որ Հայաստանը ճանաչում է Արցախն Ադրբեջանի կազմում, ուրիշ երկրներն էլ, բնականաբար, պետք է ասեն՝ եթե դուք ճանաչում եք, էլ ի՞նչ եք ուզում մեզնից: Մենք ուզում ենք, որ ուրիշները մեր փոխարեն՝ կռվեն, կառուցեն երկիր, պահեն սահման, քաղաքական բանակցություններ վարեն, թշնամանան Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի հետ: Իսկ Հայաստանի «մեր» (չակերտների մեջ, որովհետեւ Նիկոլը Հայաստանի հետ կապ չունի) փաստացի իշխանությունը պետք է հանձնի տարածքներ, կործանի բանակ, տնտեսություն, համաձայնի, որ Արցախը ադրբեջանական տարածք է, թշնամանա բարեկամների հետ եւ բարեկամանա թշնամիների հետ: Այնպես որ, նեղսրտվածներին պետք է ցույց տալ ճանապարհը, որ առաջին հերթին գնացեք ձեր իշխանությանը փոխեք, ինչպես ժամանակին փողոց էիք դուրս եկել, ասֆալտներին էինք պառկում, շամպայն էիք տրաքացնում: Ինչ վերաբերում է հարցի կոնկրետ քաղաքական ասպեկտին, Ստեփանակերտ-Բաքու բանակցային գործընթաց, իհարկե, պետք է, բայց այն պետք է լինի հավասարը հավասարի հետ: Ադրբեջանը, եթե պատրաստ է, որ այդ բանակցային գործընթացը լինի Ռուսաստանի միջնորդությամբ, շատ նորմալ է: Հասկանալի է, որ ցանկացած պատերազմ ավարտվում է բանակցություններով, եւ դրանք չհաջողելու դեպքում սկսվում է նոր պատերազմ: Ի դեպ, Ռուսաստանը շատ ուղիղ պաշտոնական տեսակետ հայտնեց` ՀԱՊԿ-ի հետ կապված, որ թեպետ այս կառույցը չունի պատասխանատվություն Արցախում, բայց ՀԱՊԿ-ի խաղաղապահ ուժերը կարող են կանգնել հայ-ադրբեջանական սահմանին՝ լրացուցիչ խթան եւ երաշխիք դառնալով Ադրբեջանից պաշտպանվելու համար: Այս առումով՝ Ռուսաստանն ասում է, որ գնդակը Հայաստանի դաշտում է: Այսինքն՝ կա՛մ ընդունեք ՀԱՊԿ-ի խաղաղապահներին, ճանապարհը սա է, իսկ եթե՝ ոչ, ապա մեզնից ի՞նչ եք ուզում: Ու Հայաստանը պատասխանում է՝ եղած Եվրամիության դիտորդներին ավելացնելով կանադացիներին: Այսինքն՝ շպիոնների թիվը ավելանում է եւ աշխարհագրությունն ընդլայնվում է: Դրան զուգահեռ էլ, Հայաստանը չի մասնակցում ՀԱՊԿ հերթական վարժանքներին:

— Դրա պատասխանը տվեց Արարատ Միրզոյանը՝ ասելով, թե ՀՀ-ն ՀԱՊԿ-ից ավելին էր սպասում, քան` դիտորդական խումբը, խաղաղապահների հարցով էլ հիասթափություն կա…

— Դրա համար էլ հինգ տարի է` ասում եմ, որ Հայաստանի իշխանությունը զավթած անձինք՝ ի դեմս Նիկոլի, եւ Հայաստանի քաղաքական էլիտայի զգալի մասը՝ Ադրբեջանի, Թուրքիայի եւ Արեւմուտքի թելադրանքի ներքո տանում են երկիրը կործանման: Հարցն այլեւս Արցախն Ադրբեջանին հանձնելը չէ, որովհետեւ արդեն հանձնել են, այլ վերջանականապես կործանելն է: Հենց ռուսները դուրս գան, ադրբեջանական իշխանությունները վերցնելու են Արցախն ամբողջությամբ: Հիմա ուղղակի ցեղասպանություն կանեն, թե պարզապես կվտարեն հայ բնակչությանը, կերեւա: Միակ գործոնը, որ այսօր պահում է արցախահայությանը, ռուս խաղաղապահներն են: Կա՞ այլ գործոն, թող ասեն, եթե չկա, այդ դեպքում՝ ի՞նչ են գլուխներս հարթուկում իրենց հիմար մտքերով: Ծառայում են Ադրբեջանին, Թուրքիային եւ ԱՄՆ-ին, ի հաշիվ ինչի՞, հայ ժողովրդի եւ Հայաստանի ապագայի՞: Սա ոչ այլ ինչ է, քան դավաճանություն: Ու ոչ միայն այսօր դավաճանը Նիկոլն է իր քաղաքական շրջապատով, այլ նաեւ դավաճան են նրանք, ովքեր թիրախավորում են խաղաղապահներին, ասում են, որ եթե Արցախը Ռուսաստանին միանա, վերջ, մենք կործանվում ենք եւ այլն: Այս ամենը ցույց է տալիս հայ քաղաքական մտքի ոչ միայն տկարությունը, այլ նաեւ ծախվածությունը: Ցավոք, այս 30 տարիների ընթացքում ԱՄՆ-ի, Թուրքիայի հատուկ ծառայությունները կարողացան ներթափանցել այնքան խորը մեր հասարակության մեջ, որ երբ մի առողջ ձայն է լսում այս հասարակությունը, ապա չի կարողանում կողմնորոշվել՝ որտեղից է այդ ձայնը՝ ո՞րն է առողջ, ո՞րը՝ անառողջ: Մշակույթում, քաղաքականությունում, բանակում, տնտեսությունում, ամենուրեք ձեւավորվել է մի շերտ, որը պատրաստ է հանուն Արեւմուտքի շահերի կործանել Հայաստանը:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ

Շարունակությունը կարդացե՛ք «Իրավունք» թերթի վաղվա համարում: